‘Door wind en weer geen verkeersonveiligheid meer’

Gerard Steenbergen onderzocht voor zijn afstudeeronderzoek middelbare scholieren die dagelijks in Nederland naar school fietsen. Een maand lang fietste hij mee met jongeren in Deventer onderweg van en naar drie middelbare scholieren. Deventer (provincie Overijssel) is een representatieve stad voor heel veel andere plekken in Nederland en was dus niet toevallig als teststad gekozen. Deventer is niet te groot, niet te klein en er zijn veel verschillende soorten wegen die middelbare scholieren gebruiken. Steenbergen zegt: “Ik heb meegefietst op allerlei soorten routes om een compleet beeld te krijgen. Van vrijliggende fietspaden tot 50 kilometerwegen”.

Aanleiding onderzoek

Pubers overschatten over het algemeen hun capaciteiten en onderschatten de risico’s. Dit maakt de doelgroep volgens Gerard Steenbergen interessant. Daarnaast blijkt uit onderzoek van Fietsberaad (van een jaar geleden) dat fietsroutes naar middelbare scholen vaak niet voldoen aan de richtlijnen: ‘Op elke kilometer die een gemiddelde scholier in Nederland naar school fietst, gaat 100 meter over wegen met het hoogste risico op een ongeval’. Steenbergen vond dit, in combinatie met het feit dat het aantal fietsongevallen toeneemt, genoeg aanleiding om hier zijn afstudeeronderzoek op te richten.

Smartphone bij regen vaker in zak

De fietsritten hebben verrassende inzichten opgeleverd. Steenbergen zijn onderzoek heet niet voor niks ‘Door wind en weer geen verkeersonveiligheid meer’. Hij kwam er namelijk achter dat slecht weer positieve effecten heeft op de verkeersveiligheid. Scholieren houden hun smartphone bij regen vaker in hun (rug)zak, omdat ze het scherm droog willen houden. Daarnaast zijn de fietsgroepen vaak kleiner, omdat ze minder bereid zijn op elkaar te wachten als het regent.
“Ook is er minder groepsdruk, zijn ze minder afhankelijk van de snelheid van anderen en is het attentieniveau per individu hoger.” legt Steenbergen uit.

Ook minder positieve effecten

Slechte weersomstandigheden hebben ook minder positieve effecten op de verkeersveiligheid:

• Sneller negeren van verkeerstekens en verkeersregels te negeren.
• Bij oranje verkeerslicht even extra ‘gas’ geven’.
• Bij rood verkeerslicht toch die telefoon er weer bijpakken. De doorstroming stagneert, omdat scholieren minder alert zijn als het licht op groen gaat. 
• Slingeren als het hard waait.
• Geen hand uitsteken op een rotonde door het vasthouden van een capuchon of paraplu (met één hand fietsen).

Meer lezen? Op de website van Verkeersnet licht Gerard het onderzoek en de belangrijkste bevindingen en aanbevelingen toe.